Het potdeksel van Dolphyn (CO32) was grotendeels nog origineel (1978) en deels vervangen door nieuw in de loop der jaren. Het zag er niet mooi meer uit, met veel (lelijke) gekitte naden, niet mooi meer strokend met de rompronding en snel splinterend als je tegen een paal of steigerrand kwam.

Erger was dat de romp-dekverbinding onder het potdeksel niet helemaal dicht meer was. Het potdeksel onder water zeilen betekende dat er diverse plaatsen in de kajuit nat werden.

Tijd voor actie.

Er moesten vier zaken gebeuren:
1. een nieuw potdeksel vinden en kopen;
2. het oude potdeksel eraf, zo mogelijk met behoud van het teak;
3. de romp-dekverbinding weer dicht maken;
4. een nieuw potdeksel plaatsen.

1. Potdeksel kopen

We wilden het liefst een potdeksel uit een stuk. Je hebt dan geen lelijke naden en het potdeksel volgt veel beter de ronding van de romp.

Jeremy Rogers levert heel veel onderdelen voor de Contessa 32 en verstuurt deze zonder problemen als je die bestelt. Er is één uitzondering op dat versturen: potdeksel profiel wordt niet verzonden, maar is alleen af te halen van de werf. Wel begrijpelijk, want 2 stukken van bijna 11m maar slechts centimeters breed en dik, is natuurlijk erg kwetsbaar en kostbaar om te vervoeren. Het is wel ouderwets goede kwaliteit: in de tweede wereldoorlog is voor de Engelse kust een transportschip gezonken met nieuw teak. De lading van dat schip is niet lang geleden geborgen en Kit Rogers heeft een partij balken hieruit gekocht. Dat kan je wel duurzaam noemen…

Overigens kreeg ik de afmetingen van het potdekselprofiel zoals de werf het nu toepast zo toegezonden. Het is iets dikker en breder geworden, een stuk robuuster.

In Nederland lukte het ons niet om teak profielen te vinden die voldoende lang waren. Dat was niet zo hoopvol.

Totdat ik in de Waterkampioen een klein nieuwtje las dat Flexiteek naast plaatmateriaal voor dekken ook profielen ging leveren, o.a. een profiel van 4 bij 2 cm (de afmetingen van ons oude potdeksel). Flexiteek is afgeleid van PVC, elastisch en in lengten van 10+ meter leverbaar. Het is recyclebaar en heeft een soort houtnerf uiterlijk. En het is meerdere ‘kleuren’ leverbaar, onder andere nieuw teak, verweerd teak, grijs teak. In onze haven had een kennis het dek van zijn boot met Flexiteek laten bekleden en dat zag er goed uit, behalve (naar onze mening) dat hij gekozen had voor nieuw teak uiterlijk. Omdat het niet/nauwelijks verkleurd, wordt dat snel ongeloofwaardig: teak blijft niet bruin.

Er blijken verschillende bedrijven te zijn in Nederland en België die geschoold zijn in het maken en aanbrengen van Flexiteek op schepen. Zo ook Yachteak in Bruinisse, niet ver van ons vandaan. Na een bezoekje aan Yachteak wisten we het: ons potdeksel wordt van Flexiteek in de kleur van verweerd teak.

Want wat blijkt: er zijn veel meer profielafmetingen mogelijk en het frezen in het gewenste profiel met uitsparingen en afrondingen is eenvoudig te doen. Ook zijn er gewoon Flexiteek proppen.

2. Potdeksel demonteren

Het potdeksel was gekit en geschroefd bij de bouw, met elke 5 inch (12,5cm) een schroef. Dat zijn heel veel (bijna 180) proppen die weggeboord moeten worden en schroeven die er uit moeten. Gelukkig waren de schroeven van rvs en brak er maar één kop af. Dat viel niet tegen.

De kwaliteit van het teak viel wel tegen. Door de vele gaten en de kit waarmee het potdeksel op de rand vastzat was het losmaken moeizaam en bleef er uit eindelijk geen enkel stuk over dat het bewaren waard was.

Om overal goed bij te kunnen, vooral bij het plaatsen van het potdeksel, heb ik zo veel mogelijk dekbeslag verwijderd: scepterpotten, hekstoel, kikkers.

3. Romp-dekverbinding dichten

Via de Britse CO32 organisatie had ik een duidelijke tekening van de romp-dekverbinding gekregen. Aan de romp is een horizontale richel gelamineerd iets onder de bovenrand van de romp. Daarop is het dek gelijmd. Omdat de lijmnaad wisselend van breedte is, gebruikt de werf daar een soort pasta voor (vroeger polyester, nu epoxy). Tenslotte heeft de werf de naad waar nodig geheel afgevuld met vulpasta (in ons geval een soort plamuur). Door beweging van de romp en dek ontstaan in de loop der jaren kleine scheurtjes waardoor water kan binnen dringen. Voor de sterkte niet direct van belang, maar wel (kleine) lekkages. Jeremy Rogers Ltd adviseert om met epoxyhars de naad weer te dichten na grondig verwijderen van oude vulpasta, alles dat los zit en vuil.

Na weghalen van het oude potdeksel was de rand goed zichtbaar. Ook was goed te zien dat de naad niet meer overal helemaal dicht was. Er waren diverse putjes en scheurtjes en de vulpasta zat op veel plaatsen niet meer vast.

Na grondig weghalen vuil, kitresten, losse stukken en de vulpasta heb ik scheurtjes en (schroef)gaten met een Dremel freesje uitgefreesd en alles goed laten drogen. Op een geschikte dag (Dolphyn stond buiten) heb ik overal dunne epoxyhars in gegoten (injecteerhars) zodat de epoxy zo diep mogelijk indrong. Hiervoor gebruikte is een injectspuitje, dan kan je goed doseren zonder knoeien. Op een aantal plaatsen moest ik dat herhalen, een teken dat de gaten/scheuren diep doorliepen.

De volgende stap was om alle oneffenheden met epoxy, dik gemaakt met glaspoeder weg te werken. Ik deed dat in twee stappen, eerst een keer met een beetje glas, zodat de epoxy nog naar binnen vloeide en alle hoekjes opvulde en daarna met meer glas om te plamuren.

Het was belangrijk de bovenrand helemaal vlak en vloeiend te maken. Anders dan echt teak zou Flexiteek bij oneffenheden deze gaan volgen en dat ziet er natuurlijk niet uit.

Met een strooklat verschillende keren de hele rand langsgelopen om te zien waar er epoxy bij of juist rand weg moest.

De romp-dekverbinding was nu helemaal dicht (ook de loosgaten had ik goed onderzocht en zo nodig open gefreesd en goed gedicht met epoxy).

4. Potdeksel plaatsen

Inmiddels was het voorjaar (epoxy in het najaar en schuren/stroken in het voorjaar). We hadden er voor gekozen het potdeksel niet zelf te plaatsen. Je moet dat in één keer goed doen, want het wordt gelijmd met twee-componentenlijm en het is een lat van ruim 10m lang. Ook moet je ter plaatse de schroef en propgaten boren, want de dikte van de rand (en de verticale hoek) varieert. Dat lieten we liever aan de vakman over.

Op basis van de weersverwachting een dag afgesproken en ’s ochtend verscheen een busje met rolsteiger, twee rolletjes met en diameter van een halve meter en een soort sjaal die over het dashboard lag. Die sjaal bleek het potdeksel boven de spiegel te zijn (10cm breed) en vast verwarmd in de auto om gelijk de vorm van de romprand aan te nemen.

En die rolletjes waren de potdeksels. Ze werden afgerold in het gangboord en bij de voorzijde pas gemaakt op de voorstevenbeslag met decoupeerzaag en beitel. Vervolgens werd steeds een hoeveelheid lijm aangemaakt en een stukje gelijmd, gevolgde door boren van de schroef/prop-gaten en indraaien van de schroeven. Goed kijken of de schroeven niet te veel of te weinig ingedraaid werden, want krijg je golven in het potdeksel. En bij het boren goed opletten dat je niet net boven een loosgat zit!

Halverwege de middag zat alles er op en werden in de gaten proppen gelijmd. We hadden er voor gekozen niet elke 12,5 maar elke 25cm een schroef t

e gebruiken. Na drogen van de lijm proppen afsteken en gladschuren, net als bij gewoon teak.

Tenslotte is het potdeksel rondom aan binnen en buitenzijde afgekit als extra dichting.

Aan het eind van de dag was alles af en hadden we een prachtig potdeksel.

Hoe bevalt het?

Het bevalt goed (we hebben er nu 1 seizoen mee gevaren). De lekkages zijn weg en het ziet er uit als ‘nieuw’. Schoonmaken hoeft niet en als het toch nodig zou zijn, met wat water en een borstel is dat zo gedaan.

De mensen die onze boot zien, zien ook een nieuw potdeksel, zonder naden. Verreweg de meeste moeten verteld worden dat het geen teak is,

maar kunststof. Alleen mensen die zelf Flexiteek hebben, herkennen het.

Er is maar een moment dat we door de mand vallen: als het nat wordt, kleurt het niet donker. Het water blijft er op liggen.

En wat kost dat nou?

Alle prijzen zijn afhankelijk van hoeveel tijd en moeite je er zelf in steekt en welke eisen je aan het product/resultaat stelt.

De profielen staan gewoon op de website van Flexiteek, met prijs/m. Het bewerken (afrondingen van randen en uitsparing voor de romprand) kost natuurlijk arbeid, maar kan een handig persoon met freesmachine zelf doen. Dat geldt ook voor het schuren van het oorspronkelijk gladde materiaal.

Het plaatsen, rondom, inclusief afkitten was een dag werk voor twee mensen.

Flexiteek is, in aanschaf, goedkoper dan teak.

Wat kan je verder nog tegenkomen?

Bij het verwijderen van het teak op de Ondine (Winter 2016/17) bleek de randen aan stuurboord en bakboord in goede conditie, maar de ruimte onder het teak van de spiegel bleek aardig te zijn ingewaterd. Het gevolg was dat het hout wat daarin was verwerkt was gaan rotten. Oplossing: het verrotte hout verwijderen en het polyester wat daartussen is verwerkt weghakken. Daarna de ruimte opvullen met nieuw hout en epoxy. In de beide hoeken eerst passtukken gemaakt van hout, bevestigd met epoxy. Dit om de verhaalklammen die er later weer op gemonteerd worden een goede basis te verschaffen. Daarna de ruimte zoveel mogelijk gevuld met epoxyschuim. Dit vervolgens, na uitharden, afgestreken met een laag van ca 2 cm epoxy/aerocell (lichtgewicht vulmiddel).

Links:

Jeremy Rogers Limited

Flexiteek Nederland